GüncelTeknotomy Dosya

Mark Zuckerberg ile Facebook’un Hikayesi

Facebook’un hikayesi 2004’te sadece birkaç bin kullanıcı ile başlar. 2020 yılında ise 2,7 milyar aylık aktif kullanıcıya sahip olan dünyanın en büyük sosyal ağı olmuş durumdadır. Facebook nasıl kuruldu sorusuyla bu devasa küresel büyümenin bir gecede gerçekleşmediği fark ediliyor. Mark Zuckerber’ün kurucusu olduğu Facebook birçok ülkede en popüler sosyal ağ olsa da diğer yerlerde, hala tam olarak en popüler sosyal medya platformu değil.

Facebook'un Hikayesinin Başlangıcı
Facebook’un Hikayesinin Başlangıcı

Visual Capitalist Facebook’un hakimiyet yolunu göstermek için her ülkenin 2008-2020 arasındaki en popüler sosyal ağını haritalandırdı. Veriler, Vincos.it’de Vincenzo Cosenza tarafından Alexa ve SimilarWeb’den alınan yıllık trafik verileri incelenerek tablo haline getirilmiştir. Böylece Facebook’un hikayesinin gidişatı gözlemlenebiliyor.

Facebook’un Hikayesi Amerika’dan Güneydoğu Asya’ya Doğru

Facebook nasıl kuruldu kısaca bahsetmek gerekirse, ilk zamanlar Harvard Üniversitesi‘ndeki öğrenciler için kurulan bir platformdu. Kısa süre sonra ise dünyanın baskın sosyal ağına dönüştü. 2008’den önce, sosyal ağ ortamı Myspace ve Hi5 gibi sosyal ağ öncüleri tarafından doldurulmuştu. Google’ın Orkut’u Brezilya ve Hindistan’daki en popüler ağdı ve Friendster Güneydoğu Asya’da bir dayanak noktası buldu.

Ancak 2008 yılında Mark Zuckerberg’ün kurucusu olduğu Facebook dalgası ciddi bir şekilde geldi. 2009 yılına kadar sosyal medya devi Amerika, Avrupa, Güney Asya ve Okyanusya’nın çoğu için en popüler ağ unvanını aldı ve Brezilya’daki Orkut 2011’e kadar tek dayanak noktası oldu. Durum Afrika’da da benzerdi, çünkü artan internet trafiği verileri, Facebook’un kıtadaki sosyal ağ manzarasına hâkim olduğunu gösteriyor. Ayrıca 2020 yılının başında Facebook’un, ölçülen 167 ülkenin yüzde 90’dan fazlasında önde gelen sosyal ağ sitesi olduğu görüldü.

2012 Yılında Facebook Serüveni
2012 Yılında Facebook Serüveni

Çin ve Rusya Facebook’un Hakimiyetine Direniyor

Çin’in en popüler sosyal ağ sitesi, 2000’lerin ortalarından beri Tencent’in Qzone’u olmuştur. Popüler bir hepsi bir arada mesajlaşma platformu olan WeChat, teknik olarak yukarıdaki haritayı bir “sosyal ağ web sitesi” olarak kabul etmemektedir, ancak uygulama şu anda 1,2 milyardan fazla aktif kullanıcıya sahiptir. Facebook ülkede zemin kazanmaya çalıştı ancak 2009’da yasaklandı.

Benzer şekilde İran’da da Facebook önce 2009’da ve ardından aralıklı olarak engellendi. Bunun yerine, İran’ın en popüler sosyal ağları 2009-2016 arasında Farsça siteler Cloob ve Facenama olmuştur. Facebook, 2011’de kısa bir süre 1 numaralı noktayı yakalamayı başardı. Ancak o zamandan beri de sosyal medya dev Facebook’un sahip olduğu Instagram tarafından yerinden edildi.

Facebook'un Hikayesinin 2016 Yılındaki Dağılımı
Facebook’un Hikayesinin 2016 Yılındaki Dağılımı

Facebook’un engellenmemiş olmasına rağmen ele geçirmekte zorlandığı diğer ülkeler, Rusya ve birçok eski Sovyet cumhuriyetidir. Orada, sosyal ağ hakimiyeti, her ikisi de bir Rus internet devi olan Mail.ru’ya ait olan VKontakte ve Odnoklassniki ağları arasında düzenli olarak geçiş yapıyor.

Facebook’un Mobil Sosyal Ağlar Üzerindeki Tekeli

2020 yılında şirket, Facebook’un Messenger uygulamasında 1,3 milyar aktif kullanıcıyı, dünyanın en popüler mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ta ise 2 milyar aktif kullanıcıyı ve fotoğraf paylaşım ağı Instagram’daysa 1,2 milyar aktif kullanıcıyı gördü.

Facebook’un Q3 2020 raporunda bulunan kendi tahminlerine göre, temel ürünleri her ay 3,2 milyardan fazla kişi tarafından kullanılıyor. Bu sayı da dünya nüfusunun yüzde 40’ının (Aralık 2020’de 7,8 milyar) Facebook’un sahip olduğu sosyal medyayı kullandığı anlamına geliyor.

2020 Yılında Facebook Kullanımının Dağılımı
2020 Yılında Facebook Kullanımının Dağılımı

Teknoloji devlerinin artan incelemesiyle, şirket, ABD’de federal ve eyalet yetkilileri tarafından yapılan büyük antitröst davaları ile karşı karşıya ve diğer ülkeler de potansiyel düzenlemeleri artırıyor. Aynı zamanda Facebook, sosyal medya için gittikçe Snap ve TikTok’a yönelen gelişmiş ülkelerde daha genç kitlelere ulaşma mücadelesi veriyor.

2020 yılı Facebook’un hikayesinde küresel imparatorluğunun zirvesini mi oluştuyor yoksa daha fazla hakimiyet yolunda bir başka kilometre taşı mı henüz bilinmiyor. İlerleyen zamanlarda bu sorunun cevabı görülecek.

Kaynak
TECHNOLOGYMapped: Facebook’s Path to Social Network Domination (2008-2020)

Ayşenur Köprülü

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik öğrencisidir. Gazeteciliğe ve yazı yazmaya olan tutkusu Teknotomy aracılığıyla bilim ve teknoloji alanında birleşiyor. Tutkusunu ve ilgi alanlarını birleştirip hayatının sonraki dönemlerinde daha başarılı olmak istiyor.

İlişkili Makaleler

Bir yanıt yazın

Başa dön tuşu