Finansal olarak güvenli bir hayat yaratmak, bilmediğiniz bir programın uzmanlık becerilerini gerektiren bir görev gibi gelebilir. Kişisel bütçe yönetiminize başlamadan önce bugün nerede olduğunuzu ve nereye varmak istediğinizi bulmanız gerekiyor. Daha sonrasında ise başka yollara sapmadan bulunduğunuz yerden hedefinize giden en iyi rotayı tespit etmelisiniz.
Bazı hedeflere ulaşmak on yıllar olmasa bile yıllar alacaktır. Bütçe planlamanızı yaptıktan sonra paranızın kontrolünü ele geçirmeye başladığınızdaysa çok daha az strese gireceksiniz. 2019 yılında yapılan bir ankete göre 10 yetişkinden 9’u hiçbir şeyin kendilerini maddi durumlarını düzene sokmaktan daha mutlu ve daha güvende hissettirmediğini söylüyor. Bu rehber, yedi adımda kendi paranızı yönetmek ve bütçe yönetiminizi yapabilmeniz için size yardımcı olmayı amaçlıyor.
1.Adım: Kısa Vadeli ve Uzun Vadeli Hedefler Belirleyin
Finansal güvenlik oluşturmak, devam eden bir sihirbazlık gösterisi gibidir. Bazı hedefleriniz bütçenize göre hemen gerçekleştirilebilir. Ancak bazı hedeflerinizin uzun yıllar sonrasını kapsayan bir bitiş tarihi olabilir ve daha geç başlamayı gerektirebilir. Bu yüzden tüm hedeflerinizin ana listesini oluşturmak kişisel bütçe yönetiminin başlangıcı için en mantıklı adımdır. Neyi başarmak istediğiniz konusunda net olduğunuzda nasıl ilerleyeceğinize dair bir plan oluşturmak her zaman daha kolay olur.
Bütçe yönetimi yaparken kısa ve uzun vadeli hedefler listenizin elektronik ortamda mı yoksa kağıt üzerinde mi olacağı tamamen sizin tercihinize kalmış bir durumdur. Yazacaklarınıza karar vermek için kendinize biraz zaman ayırın ve kendinize “Para açısından, beni harika hissettiren nedir?” sorusunu yöneltin. Aslında bir finans planının size sağlayacağı şey budur: kendinizi güvende hissettirerek, endişelenmeden yaşamaya odaklanabilirsiniz.
- Kısa vadeli hedefleriniz için: En az üç aylık yaşam masraflarınızı karşılayabileceğiniz bir acil durum fonu oluşturmalısınız.
- Daha uzun vadeli hedefleriniz için: Emekliliğiniz için her yıl brüt maaşınızın en az %10’unu biriktirmeye başlamalısınız.
2.Adım: Kendi Paranızı Yönetmek için Bir Bütçe Oluşturun
Bütçe oluşturmak çok iç açıcı bir konu değildir. Ancak tüm finansal hedefleri ulaşılabilir kılan tek adımdır. Bütçe, tüm gelirinizin ve tüm giderlerinizin kalem muhasebesidir. Bütçenin amacı her şeyi önünüze yerleştirmek ve neyin nereye gittiğini rahat bir şekilde görmenizi sağlamaktır. Bütçe yönetiminizi doğru bir şekilde yaparak hedefinize giden yolda rotanızı daha rahat belirleyebilirsiniz.
Mevcut nakit akışınızı analiz etmenin bir yolu 50/30/20 bütçeleme çerçevesinden geçirmektir. Bu bütçeleme çerçevesi ile gelirinizin %50’sini temel maliyetlere, %30’unu diğer gerekli harcamalara, %20’sini ise biriktirmek için ayırmaktır.
Kendi paranızı yönetmek için kullanabileceğiniz bir diğer çerçeve; harcama ve tasarruf hedeflerinizi biraz farklı bir şekilde bölen %60 çözümüdür. Ancak aynı odak noktasıyla uzun vadeli hedefler için tasarrufları değiştirmediğinizden emin olmalısınız.
Bütçe yönetimi için hazırladığınız pasta çizelgeleriniz her iki yaklaşımdan da orantısız görünüyorsa, harcamalarınızı nasıl ayarlayacağınızı veya gelirinizi nasıl artıracağınızı düşünmek için biraz zaman harcamalısınız. Bu sizin kısa ve uzun vadeli hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olacak ve sizi sağlam bir yola sokacaktır. Gelirinizi artırmak için internetten sıfır bütçe ile para kazanma yöntemlerine bakabilirsiniz.
Bütçe oluşturmak ve ilerlemenizi kaydetmek için Excel veya Google Dokümanlar e-tablosunu kullanabilirsiniz. Ayrıca harcamalarınızı eş zamanlı olarak takip etmeyi kolaylaştıran, banka hesaplarıyla senkronize edilebilen bütçe uygulamaları da vardır.
3.Adım: Acil Durum Fonu Oluşturmak
Bir acil durum fonu oluşturmak, ne kadar koruma inşa etmek istediğinize bağlı olan bir hedef belirlemekle başlar. Kendi paranızı yönetmek için çıktığınız bu yolda oluşturacağınız acil durum hesabında en az üç aylık yaşam giderlerine sahip olmanız mantıklı olacaktır.
Acil durum fonunu oluşturmanın püf noktası fonunuza her ay para ekleyen otomatik bir sistem oluşturmaktır. Bunu başarmanın en iyi yolu, acil durum fonunuz olarak belirlediğiniz ayrı bir banka hesabı açmaktır. Acil durum fonunuzu nasıl oluşturacağınızı öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.
4.Adım: Kredi Kartı Borçlarınızı Sıfırlayın
Ödenmemiş kredi kartı bakiyeleri üzerinden alınan faiz oranının resmi olmayan terimi çılgınlıktır. Bankalar tasarruf hesabı kullananlara %1’den daha az faiz öderken, kredi kartı kullanıcılarının ödenmemiş bakiyeleri ile ortalama %17 faizi zorluyor. Bu yüzden bütçe yönetiminde yüksek oranlı kredi kartı borcunun ödenmesi en iyi yatırım hareketlerinden birisidir.
Sağlam bir kredi puanınız varsa ilk dönem için faiz ödemelerinden feragat edecek yeni bir karta bakiye transferi anlaşması için uygun olup olmadığınızı kontrol edebilirsiniz. Ancak bu duruma uygun değilseniz, göz önünde bulundurabileceğiniz iki popüler borçtan kurtulma stratejisi vardır.
Finansal açıdan, çığ yöntemi en mantıklı olanıdır. Her ay tüm kredi kartlarınızda en düşük tutarı ödersiniz ve ardından en yüksek faiz oranı uygulayan karta daha fazla para eklersiniz. En yüksek oranlı kartınızdaki bakiye ödendiğinde, ekstra ödemeleri bir sonraki en yüksek faiz oranına sahip karta aktarmaya başlayabilirsiniz.
Bir diğer yöntem ise kartopu yöntemidir. Bu yöntem ile fazladan aylık ödemelerinizi en küçük ödenmemiş bakiyeye sahip karta yönlendiriyorsunuz. En küçük bakiyeye sahip karta odaklanarak, daha hızlı ödenmesini sağlayabilirsiniz. Bir kart bakiyesinin sıfıra geldiğini görmek sizin için güzel bir motivasyon olabilir.
5.Adım: Emekliliğiniz için Birikim Yapmaya Başlayın
Emekliliğinize kadar onlarca yılınız olsa bile birikim yapmaya başlamanız gereken zaman dündü. Birikim yapmaya ne kadar erken başlarsanız emekliliğinizde iyi bir durumda olmaya o kadar çok katkıda bulunursunuz. Yani para biriktirmek emekliliğiniz için kendinize yapacağınız bir iyiliktir.
Emeklilik için ne kadar para biriktirmeniz gerektiğine dair birçok kural olmasına rağmen sağlam bir kural olarak maaşınızın birkaçını farklı yaşlarda bir kenara ayırabilirsiniz. 35 yaşınıza kadar maaşınızın iki katına eşit bir emeklilik hesabı bakiyesine sahip olmak sizi başarıya götürecektir. 50 yaşınızdayken amaç maaşınızın altı katını emeklilik hesabında tutmaktır ve 60’larınızın sonunda maaşınızın 10 katını biriktirmeniz önerilir. Böylece bütçe yönetimi yaparken kendi paranızı yönetmek daha kolay bir hale gelebilir.
6.Adım: Uzun Vadeli Yatırımlar Yapın
Emeklilik için biriktirmeyi başardığınız şey, koşu bandından inme zamanı geldiğinde ne kadar rahat olacağınızla ilgi en büyük faktördür. Ancak parayı emeklilik hesabınıza nasıl yatırdığınız da bu konuda çok büyük bir rol oynar.
Emeklilik için tasarruf, hisse senetlerine ve tahvillere ne kadar yatırım yapmak istediğinize bölünür. Doğru hisse senedi-tahvil karışımı kişisel hedeflerinize ve yatırımlarınızı bekletmeyi planladığınız yılların sayısına bağlıdır. Vanguard’ın ünlü kurucusu ve bireysel yatırımcıların savunucusu Jack Bogle; yaşınızı 110’dan çıkardığınızda elde ettiğiniz sonucu, yüzde olarak, hisse senetlerinde tutmak isteyebileceğiniz bir miktar olarak söylüyor.
7.Adım: Borç Alırken Dikkatli Olun
Günümüzde büyük miktarlardaki borç alımı genellikle bir bankadan kredi almayı içerir. Satın almak istediğiniz bir ev ya da araba için kredi almak isteyebilirsiniz.
Kendi paranızı yönetmek için dikkat etmeniz gerekenlerden biri finansal güvenlik oluşturmaktır. Finansal güvenlik oluşturmanın anahtarı da yalnızca gerçek anlamda ihtiyacınız olanı ödünç almaktır. Kredi verenler size ödünç almanıza izin verilen maksimum miktarı söylemeye odaklanırlar. Kimse gözünüzün içine bakmaz veya daha az kredi almanızı önermez.
Amacınız, kendi paranızı yönetmek için belirlediğiniz hedefinize ulaşmak için mümkün olduğunca az borç yükü altına girmek olmalıdır. Çünkü ne kadar az borç alırsanız, diğer hedeflerinizi gerçekleştirmek için o kadar çok paranız olur. Böylece para yönetiminizi doğru bir şekilde yapabilirsiniz.
